25 noyabr Kəlbəcər Şəhəri Günüdür

Prezident İlham Əliyevin 31 iyul 2023-cü il tarixli Sərəncamı ilə işğaldan azad edilmiş ərazilər üzrə şəhər günlərinin təsis edilməsi tariximizin bu qürurverici səhifələrinin daim vərəqlənməsinə çağırış kimi dəyərləndirilir. Şanlı Zəfərimizin təcəssümü kimi dəyərləndirilən bu sərəncamla Kəlbəcər rayonunun işğaldan azad edildiyi tarix - 25 noyabr – Kəlbəcər Şəhəri Günü kimi təsis edilib.
Kəlbəcər füsunkar təbiətə, zəngin mədəni irsə malik rayondur. Ərazisində 30 min ildən çox tarixi olan qədim yaşayış məskənləri Kəlbəcərin əvəzsiz arxeoloji sərvətinin göstəricisidir. Burada aşkar olunan 6 min il yaşı olan qaya təsvirləri, qədim türk əlifbası nümunələri və atəşpərəstlik dövründən İslam dövrünədək aid daş abidələr Kəlbəcərin mədəniyyətlərin qovuşduğu bir bölgə olduğunu sübut edir.
Kəlbəcər Azərbaycanın ən yüksək dağ rayonudur. Camışdağ dağ (3724 m) və Dəlidağ (3616 m) kimi zirvələr bu ərazinin möhtəşəm dağ mənzərələri ilə zənginləşdirir. Meşəliklərlə əhatə olunan rayon şimaldan Daşkəsən, Göygöl, qərbdən Ermənistan Respublikası, şərqdən Ağdam, Xocalı, cənubdan Laçın rayonları ilə həmsərhəddir. 1930-cu ildə inzibati rayon statusu almış Kəlbəcərin ərazisi 3054 km²  təşkil edir və burada 1 şəhər, 1 qəsəbə, 145 kənd yerləşir.
Kəlbəcər rayonu 1993-cü il 2 aprel tarixində Ermənistan Respublikasının Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir. İşğal zamanı 511 dinc sakin öldürülmüş, 321 adam əsir götürülmüş və itkin düşmüşdür. İşğal nəticəsində Kəlbəcərin əhalisi respublikanın 56 rayonunun 770 yaşayış məntəqəsində müvəqqəti məskunlaşmağa məcbur oldu. İşğal nəticəsində onlarla tarixi-mədəniyyət abidəsi, 97 məktəb, 9 uşaq bağçası, 116 kitabxana, 43 klub, 42 mədəniyyət evi, tarix-diyarşünaslıq muzeyi, 9 xəstəxana, 75 tibbi məntəqə, 23 ambulatoriya, 9 aptek, yüzlərlə inzibati bina, minlərlə mənzil, yüzlərlə maşın, texnika və s. talan edilmiş, dağıdılmış və rayonun milyardlarla manatlıq sərvəti Ermənistana daşınmışdır. Həm təbii sərvətlərinin, təbiətinin istismarı baxımından, həm də strateji mövqeyinə görə Kəlbəcərin işğalı həmin vaxt ermənilər üçün böyük əhəmiyyət kəsb edirdi.