Bakıdan son xəbərdarlıq: Ermənistana güzəşt olmayacaq - İNCƏLƏMƏ

Azərbaycan Prezidentinin xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov “Azadlıq” radiosuna müsahibəsində Ermənistanın konstitusiyasını dəyişdirməyəcəyi təqdirdə, sülh müqaviləsinin imzalanmayacağını deyib.

O, həmçinin bildirib ki, Ermənistanın Baş naziri Azərbaycan hökumətinin nümayəndələri ilə Konstitusiyanın dəyişdirilməsi məsələsini müzakirə edib. Onun sözlərinə görə, Paşinyan yeni konstitusiyanın qəbulu üçün vaxt istəyib.

Bu bəyanatla bağlı Azərbaycan Prezidentinin nümayəndəsi Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinə yazılı sorğu göndərib. Xarici İşlər Nazirliyi cavab olaraq bildirib ki, konstitusiyaya dəyişikliklər prosesi Ermənistan Respublikasının daxili işidir. Qeyd edək ki, Azərbaycan Ermənistan Konstitusiyasının hələ 1989-cu ildə qəbul edilmiş “Sovet Ermənistanının və Dağlıq Qarabağın birləşdirilməsi haqqında” qərarına əsaslanan Müstəqillik Bəyannaməsinə istinad edilməsini özünün ərazi bütövlüyünə və suverenliyinə zidd hesab edir.

Xatırladaq ki, may ayında Baş nazir Paşinyan yeni konstitusiya layihəsinin hazırlanması və 2026-cı il dekabrın 30-dək təsdiq edilməsi barədə göstəriş vermişdi. Lakin rəsmi Bakı Ermənistan konstitusiyasına dəyişiklik edilmədən sülh müqavilsəinin imzalanmasını qeyri-mümkün hesab edir.

Konstitusiya referendumunun 2026-cı ilin sonuna saxlanılması sülh sazişinin 2027-ci ilə qədər ləngiməsi deməkdir. Ermənistanda 2026-cı ildə keçiriləcək parlament seçkilərində isə Nikol Paşinyanın komandasının yenidən qalib gələcəyinə təminat yoxdur. Hakimiyyətə gələn digər siyasi qüvvə Ermənistan konstitusiyasından Azərbaycana və Türkiyəyə qarşı ərazi iddilarının çıxarılmasına etiraz edə bilər. Bu isə Azərbaycanla sülh müqaviləsinin, eyni zamanda, Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşması prosesinin pozulmasına səbəb olacaq.

Digər bir ehtimal da Paşinyanın rəhbərliyi ilə Ermənistanda koalision hökumətin formalaşmasıdır ki, bu halda da konstitusiya islahatını həyata keçirmək çətin olacaq. Ona görə də Azərbaycan sülh müqaviləsinin imzalanması üçün Ermənistanın konstitusiyasına və qanunvericilik aktlarına yenidən baxılmasını ilkin şərt kimi irəli sürür.

Ermənistan isə tərəflər arasında yaxın aylarda sülh sazişinin baza hissəsini təşkil edən çərçivə sənədinin imzalanmasına razı olduğunu bildirir.

Ancaq rəsmi İrəvan konstitusiya referendumu məsələsinin çərçivə sazişinin imzalanmasından sonrakı müddətə, yəni 2026-cı ilin sonuna qədər təxirə salınmasında israr edir. Ermənistanın qeyd edilən mövqeyi həm Azərbaycan Konstitusiyasına, həm də beynəlxalq hüququn prinsiplərinə ziddir. Çünki Ermənistan konstitusiya ilə Qarabağı öz ərazisi elan etməklə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tanımamış olur.

Belə olan təqdirdə, Azərbaycan Ermənistanla nə çərçivə sazişi, nə də sülh müqaviləsi imzalaya bilər. Bu sənədin legitimliyi şübhə altına düşdüyündən, Azərbaycan parlamenti də onu ratifikasiya etməz. Ona görə də Prezidentin köməkçisi Elçin Əmirbəyovun müsahibəsində sülhün imzalanmayacağı barədə sözləri konstitusiya referendumundan yayınan Ermənistana növbəti xəbərdarlıqdır.

Yəni Nikol Paşinyan hakimiyyəti sülhə nail olmaq üçün qarşıdan gələn aylarda yeni konstitusiya layihəsinin hazırlanması istiqamətində işlərə başlamalıdır. Əks təqdirdə, referendum tələbinin çərçivə sazişindən çıxarılması ilə bağlı Ermənistana hər hansı güzəşt olmayacaq.

Müşfiq Abdulla
“Cebheinfo.az”